انواع آسیب طناب نخاعی می‌تواند باعث فلج در اندام‌هایی مانند دست و پا شود و تاثیر مستقیم بر روی فعالیت‌های روزمره بیمار داشته باشد. خبر خوب این است که آسیب نخاعی درمان دارد، و فیزیوتراپی ضایعه نخاعی در شیراز با ارائه برنامه‌های منظم و هدفمند به روند بهبودی و درمان آسیب نخاعی کمر و گردن کمک می‌نماید.
فیزیوتراپی تخصصی آسیب نخاعی شیراز
ضایعه نخاعی چیست؟
در فردی که سیستم عصبی بدنش سالم است، زمانی که تصمیم می‌گیرد راه برود و به آن فکر می‌کند، مغز او فرمان راه رفتن را به صورت یک پیام عصبی به نخاع می‌فرستد، در نخاع این پیام‌ها خوانده می‌شود و عضلات پاها را فعال می‌کند و فرد به راه می‌افتد.
توانبخشی ضایعه نخاعی شیراز
زمانی که نخاع آسیب می‌بیند، پیام عصبی متوقف می‌شود و به مقصد نمی‌رسد. در بدترین حالت فرد دیگر نمی‌تواند حرکت کند و از گردن به پایین هیچ حسی ندارد.
در ادامه به شرح انواع آسیب نخاعی، علایم و عوارض، و روند فیزیوتراپی ضایعه نخاعی در شیراز میپردازیم.
آسیب نخاعی چگونه ایجاد می‌شود؟
در دنیای امروز بهبود کیفیت زندگی در افراد ناتوان جسمی به عنوان یک هدف بازتوانی مطرح شده است. از جمله افراد ناتوان جسمی، معلولین ضایعات نخاعی هستند که اغلب در سنین پایین یا میانی عمر خود، دچار این معلولیت شده‌اند. به دلیل استفاده روز افزون از اتومبیل و بالا رفتن آمار تصادفات و نیز جنگ‌ها، سالانه بسیاری از افراد دچار فلج ۲ اندام و فلج ۴ اندام می‌شوند.
از دیگر علل آسیب طناب نخاعی می‌توان به سقوط، حوادث ورزشی و زخم‌های ناشی از شلیک گلوله اشاره کرد .ضربه‌های وارد بر ستون مهره‌ای ممکن است باعث آسیب نخاع، ریشه اعصاب نخاعی و یا هر دو شود.
در مورد اعمال حرکتی ممکن است ضعف اندام یا فلج یک اندام و در مورد اعمال حسی ممکن است فقدان حس، کاهش حس، افزایش حساسیت یا احساس‌های غیرطبیعی نظیر احساس سوزش یا کرختی بروز کند.
انواع ضایعه نخاعی
طناب نخاعی از زیر پیاز مغز (بصل النخاع) شروع می‌شود و انتهای آن در سطح مهره اول یا دوم کمری است. بنابراین طول نخاع نسبت به ستون فقرات کوتاه‌تر است (حدود ۲۵ سانتی‌متر). انتهایی‌ترین قسمت طناب نخاعی را به دلیل مخروطی بودن، مخروط انتهایی می‌نامند.
ریشه‌های اعصاب کمری و خاجی که از طناب نخاعی منشعب می‌شوند، نسبت به سایر ریشه‌های اعصاب نخاعی مسیر بیشتری را طی می‌کنند. ازطرفی چون این ریشه‌ها (ریشه‌های کمری و خاجی) به صورت دم اسب از نخاع خارج می‌شوند، ناحیه‌ای را ایجاد می‌کنند که منطقه دم اسبی می‌نامند.
عوارض ضایعه نخاعی در بیماران
ضایعه نخاعی می‌تواند در دو سطح اتفاق بیفتد:
چنانچه ضایعه طناب نخاعی در سطح مهره‌های سینه‌ای و پایین‌تر از آن اتفاق بیفتد، باعث فلج در اندام‌های تحتانی (پاراپلژی) می‌شود که در نتیجه فرد قادر به حرکت دادن پاها نمی‌باشد. این ضایعه نخاعی می‌تواند باعث اختلال در عملکرد روده، مثانه، اعمال جنسی، عمل عضلات سینه‌ای و شکمی گردد.
چنانچه آسیب در ناحیه نخاع گردنی اتفاق بیفتد منجر به فلج در دو دست و دو پا (کوادری پلژی) می‌شود. در این صورت فرد علاوه بر اینکه قادر به حرکت پا نمی‌باشد، نمی‌تواند از دست و بازوهایش نیز همچون گذشته استفاده کند و در واقع هر چه محل ضایعه نخاعی به مغز نزدیک‌تر باشد سطح و شدت بیشتری از ضایعه نخاعی دیده می‌شود و بخش گسترده‌تری از ارگان‌ها از عملکرد طبیعی خارج می‌شوند.
ضایعه نخاعی ناقص و کامل
ضایعات نخاعی می‌توانند به دو گونه ضایعه نخاعی کامل و یا ناقص ایجاد شوند:
در موارد ضایعات نخاعی کامل، نخاع کاملا قطع می‌شود و فرد هیچ گونه حس و حرکتی در زیر سطوح صدمه نخواهد داشت. اما در ضایعه نخاعی ناقص، بعضی از حس‌ها به طور خفیف در بخش‌هایی از سطوح ضایعه دیده همچنان باقی می‌ماند.
انواع ضایعه نخاعی
علائم ضایعه نخاعی و عوارض آن چیست؟
عوارض و علائم ضایعه نخاعی ممکن است در ارتباط با یک یا چند مورد از مشکلات ذیل باشد:
- اختلالات حسی
- مشکلات حرکتی
- درد
- تشدید بازتاب‌ها (رفلکس‌ها) بعد از مرحله شوک نخاعی در ناحیه زیر آسیب نخاعی (در ضایعات نورون حرکتی فوقانی)
- مشکلات ادراری و احشایی
- اختلال در دستگاه تنفسی
- نقص عملکرد جنسی
- احتمال افت فشار خون در وضعیت ایستاده. زمانی‌که بیمار از یک وضعیت افقی به حالت عمودی قرار می‌گیرد ممکن است دچار افت فشار خون شود که به آن هایپوتنشن وضعیتی می‌گویند.
- احتمال افزایش بازتاب اتونوم (هیپررفلکسی یا دیس رفلکسی اتونومیک) بعد از مرحله شوک نخاعی
- امکان وجود مشکلاتی جهت تنظیم دمای بدن
- زخم‌های بستر یا فشاری
- عفونت ادراری
- ترومبوز وریدی عمقی بی‌حرکتی اندام‌ها از عوامل مهم اختلال در سیستم وریدی است و احتمال ایجاد ترومبوز وریدی عمقی (DVT) را افزایش می‌دهد. درصورت عدم درمان ترومبوز وریدی عمقی، احتمال آمبولی ریوی که با خطر مرگ همراه است نیز وجود دارد.
- احتمال آمبولی ریه
- مشکلات متابولیکی
- پوکی استخوان در زیر سطح ضایعه
- احتمال استخوان‌سازی غیر طبیعی در بافت نرم اطراف مفصل در زیر ناحیه آسیب (به خصوص در مفصل ران)
- اختلالات عضلانی و مفصلی
- اشکال در تنظیم درجه حرارت بدن
- مشکلات روحی
- سندروم اضافه وزن
- یبوست و اختلال در اجابت مزاج
فیزیوتراپی ضایعه نخاعی قصردشت شیراز
فیزیوتراپی ضایعه نخاعی به اقدامات درمانی گفته می‌شود که برای بیماران مبتلا به آسیب و فلج نخاعی با مشکلات حرکتی انجام می‌گیرد تا بیشتر توانایی‌های این افراد بازیابی شود.
اهداف فیزیوتراپی آسیب نخاعی در مرکز تخصصی فیزیوتراپی پیشه ور شیراز
افزایش استقلال بیمار، بهبود توانایی راه رفتن و تقویت عضلات اندام تحتانی، بهبود تعادل و الگوی راه رفتن، بازآموزی حرکت اندام فوقانی و … از اهداف فیزیوتراپی ضایعات نخاعی است.
کاردرمانی تخصصی ضایعه نخاعی شیراز
توانبخشی و کاردرمانی ضایعه نخاعی
کاردرمانی و توانبخشی ضایعه نخاعی شامل موارد زیر است:
- تمرینات دامنه حرکتی ( تمرینات غیر فعال در مفاصل و اندام‌های فلج – تمرینات فعال)
- تمرینات و حرکات غیرفعال در مفاصل و اندام‌های فلج
- تمرینات و حرکات مفاصل غیر فلج
- استفاده از تجهیزات تایرومویشن جهت بازآموزی اندام فوقانی
- آموزش و تمرینات درمانی جهت جابه‌جایی و انتقال وزن
- استفاده از بیوفیدبک جهت تلاش آگاهانه برای حرکت عضلات فلج
- تحریک الکتریکی (FES) برای تقویت و انقباض عضلانی
- TENS، US، گرمادرمانی جهت کاهش درد
درمان ضایعات نخاعی در شیراز
درمان شوک نخاعی
درمان شوک نخاعی شامل اقدامات در فاز حاد نظیر ثابت نگه داشتن بدن و مخصوصا گردن، باز نگه داشتن راه‌های هوایی، استعمال دارو و جراحی، و در مراحل بعدی انجام درمان فیزیوتراپی برای رسیدن به حداکثر توانایی حرکتی است.
فیزیوتراپی ضایعه نخاعی در منزل شیراز
بهبودی آسیب نخاعی غالباً یک فرآیند طولانی و چالش برانگیز است. زمان بهبودی بستگی به شدت و سطح آسیب نخاعی و طبقه‌بندی کامل یا ناقص بودن آن دارد. آسیب‌های نخاعی ممکن است منجر به فلج شدن و از دست دادن حس عضلات و همچنین اختلال در سیستم‌های دیگر بدن بشود.
در فرایند بهبود متخصصان فیزیوتراپی و کاردرمانی حضور مؤثری از خود نشان داده‌اند.
اهداف فیزیوتراپی آسیب نخاعی در منزل عبارتند از:
متخصص فیزیوتراپی کلینیک قصردشت شیراز بر به حداکثر رساندن بازیابی عملکرد حرکتی و حسی فرد متمرکز است.
آنها همچنین به جلوگیری از مسائل مربوط به عوارض مربوط به آسیب‌دیدگی افراد کمک می‌کنند.
در نهایت این که فرد بتواند به زندگی روزمره خود بازگردد.
ورزش‌ها شامل ورزش‌های قدرتی، تمرینات راه رفتن، تمرینات انعطاف پذیری، ورزش‌های ایروبیک می‌شود
آیا نیاز به مراجعه حضوری است؟
از آنجا که حرکت دادن فرد در آسیب‌های نخاعی می‌تواند مشکل باشد، فیزیوتراپی ضایعه نخاعی در منزل برای آنها مفید و کمک کننده است
سجاد پیشه ور
کاردرمانی ضایعه نخاعی
معلولین نخاعی
فیزیوتراپی معلولین ضایعات نخاعی شیراز